Wykorzystanie dowodów naukowych w codziennej praktyce klinicznej

włącz 21 grudzień 2017.

Zmiana rozmiaru tekstu:

Wykorzystanie dowodów naukowych w codziennej praktyce klinicznej (Evidence Based Medicine - EBM) może nastręczać wiele wątpliwości i problemów. Poniżej zwięzły przewodnik po kategoriach dowodów naukowych oraz źródła, w których można je odnaleźć.

Zgodnie z piramidą ważności dowodów naukowych ich wiarygodność wzrasta wraz z wysokością piramidy. Powinniśmy zatem zawsze szukać dowodu z najwyższego możliwego poziomu.

EBM piramida

Systemy EBM (Systems) – integrują i zwięźle podsumowują ważne dowody naukowe dotyczące problemu klinicznego; aktualizowane są w momencie pojawienia się nowych dowodów naukowych; zasada działania: przy użyciu rekordu medycznego pacjenta łączą przypadek kliniczny z właściwą mu informacją; definicja i opis w języku angielskim.

Streszczenia (Summaries) – zawierają ścieżki kliniczne lub streszczenia podręczników integrujące informację typu EBM na temat konkretnych problemów klinicznych; są regularnie aktualizowane.
Źródła dostępne w Bibliotece SUM:
Dynamed Plus (proces doboru i oceny dowodów naukowych jest jasny i przejrzysty).
Cochrane Clinical Answers

Streszczenia syntez (Synopses of Syntheses) – zbierają, grupują wnioski z wysokiej jakości przeglądów systematycznych; często zawierają ocenę jakościową metodologii przeglądu systematycznego; wadą jest odległość czasowa od oryginalnych badań.
ACP Journal Club
Evidence-Based Medicine
Evidence-Based Mental Health
Evidence-Based Nursing

Przeglądy systematyczne, syntezy (Syntheses) – zbierają i oceniają dowody naukowe pod kątem wybranego problemu klinicznego.
The Cochrane Library

Streszczenia pojedynczych badań (Synopses of Studies) – zawierają podsumowanie wybranego wysokiej jakości naukowej badania, które może być wykorzystane w praktyce klinicznej; zalety: pewność, że badanie jest wysokiej jakości, zwięzłość, wzbogacone komentarzem autora streszczenia; znaleźć je można w czasopismach abstraktowych.

Opis pojedynczego badania (Studies) – bazy danych z opisami pojedynczych badań mogą zawierać badania poddane już krytycznej ocenie (critical appraisal) lub nie poddane.
Przykłady baz dostępnych w Bibliotece SUM (badania nie poddane ocenie krytycznej):
Medline (przez serwis Pubmed)
Polska Bibliografia Lekarska
Embase

Opracowane na podstawie: DiCenso A, Bayley L, Haynes RB. Accessing pre-appraised evidence: fine-tuning the 5S model into a 6S model. Evidence Based Nursing. 2009;Oct;12(4):99-101

Uwaga: Linki prowadzą do prenumerowanych źródeł dostępnych w ramach komputerowej sieci Uczelni, przez usługę zdalna praca (dla pracowników naukowych) oraz przez serwer proxy (dla studentów). Zanim skorzystasz zapoznaj się z obowiązującymi zasadami.